Özet

            Yağlı boya tuval resmi, yağ bazlı boyalar ile özel olarak hazırlanmış bir yüzey (tuval) üzerine fırça ya da spatül ile yapılan resimlerdir. Yağlı boya tuval üzerinde ilk defa 15. yüzyılda Jan van Eyck tarafından kullanılmıştır. Yağlı boya tuval resmi, taşıyıcı yüzey (kanvas), astar, boya ve vernik tabakalarından oluşmaktadır.

            Taşınabilir kültür varlıkları arasında yeralan yağlı boya tuval resimlerinin korunması, onarılması ve gelecek nesillere aktarılması büyük önem taşımaktadır. Yağlı boya tuval resimlerinin mevcut durumunu, bozulmalarını ve bozulmalarının nedenlerini iyi derece değerlendirebilmek onların korunmasında en önemli etkendir. Koruma ve onarım uygulamalarında belgeleme en temel çalışmaları oluşturur. Belgelemeler, eserin mevcut durumunu detaylı bir şekilde tespit etmek amacıyla uygulanan kapsamlı çalışma ve uygulama aşamalarını içermektedir.

            Bu çalışmada, yağlı boya tuval resimlerinde kullanılan belgeleme teknikleri ele alınmıştır. Yağlı boya tuval resimlerinin onarım öncesi, sırası ve sonrasındaki durumu koruma/onarım uygulamalarında planlama ve onarım aşamalarının takibi açısından belgeleme oldukça büyük önem taşımaktadır. Belgeleme çalışmalarına; eserin mevcut durumunu anlamaya yönelik (ressamı, dönemi, tekniği, ebatları, bozulma türleri, daha önce uygulanmış restorasyonlar vb.) öncül yazılı belgeleme ile başlanmaktadır. Bu tespitler durum raporu halinde koruma/onarım amaçlarına dönük olarak hazırlanır. Görsel belgelemede, fotoğraflama ilk aşamayı oluşturur. Fotoğraflama farklı ışık kaynakları (UV, IR, FCIR ve X-ışını) kullanılarak yandan, önden, arkadan ve açısal olarak uygulanır ve resmin yapım tekniği ve yapım aşamaları, katmanları, bozulmaları ve rötuşları hakkında bilgi sağlar. Fotoğraflamadan sonra Lazer shearografi yöntemi kullanılarak tuval resimlerindeki gerilimi ölçme ve haritalama, 3D görüntüleme, Terahertz görüntüleme, çizim ve ışık mikroskop ile incelemeler yapılmaktadır. Yazılı ve görsel belgeleme aşamalarını takiben kimyasal teknikler uygulanır. Bu teknikler yağlı boya tuval resminde kullanılan malzemelerin (vernik, boya, astar, kanvas) kökeni, türü, bileşenleri ve katmanları hakkında bilgi verici detaylı analizlerdir. Spot testler, kromametrik analizi,  petrografik ince kesit polarize optik mikroskop analizi, SEM-EDX, XRF, XRD,  Raman spektroskopisi, TLC, HPLC, GC ve FTIR analizi gibi arkeometrik analizler ile de boyaların organik/inorganik bileşenleri kimyasal açıdan detaylı bir şekilde karakterize edilebilmektedir.

Abstract

            Oil paintings on canvas are paintings made with a brush or spatula on a specially prepared surface (canvas) with oil-based paints. Oil painting was first used on canvas in the 15th century by Jan van Eyck. Oil painting consists of support (a panel of wood), fabric (canvas), ground (gesso), paint and varnish layers.

            It is of great importance that the oil painting  on canvas, which are among the portable cultural properties, are protected, restored and passed on to future generations. Being able to evaluate the current state of oil paintings on canvas , their deterioration and the reasons for their deterioration, is the most important factor in their conservation. Documentation constitutes the most basic work in conservation and restoation applications. Documentation includes the comprehensive study and application steps applied in order to determine the current state of the cultural properties in detail.

            In this study, documentation techniques used in oil paintings on canvas paintings are discussed. Documentation is of great importance in terms of monitoring the planning and restoration steps in the conservation / restoration applications of the oil paintings on canvas before, during and after the restoration. Documentation studies; It begins with a preliminary written documentation to understand the current state of the oil paintings on canvas (painter, period, technique, dimensions, types of deterioration, previous restorations, etc.). These determinations are prepared in a status report for conservation / restoration purposes. In imaging documentation, photography is the first step. Photographing is applied by using different light sources (UV, IR, FCIR and X-ray) from the side, front, back and angular and provides information on the technique and production steps, layers, deteriorations and retouching of the paintings. After photographing, using laser shearography method for measuring and mapping the tension in the canvas paintings, 3D imaging, Terahertz imaging, drawing and examinations with light microscope are performed. Chemical techniques are applied following the written and visual documentation steps. These techniques are detailed analyzes that give information about the origin, type, components and layers of the materials (varnish, paint, ground and canvas) used in oil paintings on canvas. With archaeometric analyzes such as spot tests, chromametric analysis, petrographic thin-section polarized optical microscope analysis, SEM-EDX, XRF, XRD, Raman spectroscopy, TLC, HPLC, GC and FTIR analysis, the organic / inorganic components of the pigmentes can be chemically characterized in detail.