Son yıllarda, hedef kitle olarak genellikle kuzey ve batı ülkelerinde yaşayan üst orta sınıf tüketicilerini belirlemiş bir dizi küresel internet platformu, satış envanterlerinde sıklıkla “Afghan War Rugs” (Savaş Temalı Afgan Halıları) başlığıyla yer alan yeni bir kategori kurdular. Bu çalışmaya, son 50 yılda İngiliz, Sovyet, Amerikan ve benzeri müdahalelerle hayatlarının olağan akışının dışında yaşamaya mecbur edilmiş ve genellikle Hazar denizinin doğusunda yer alan coğrafyanın insanlarının ürettiği el dokuması bu yün halıları, görsel kültür ekseninde çoğulcu bir bakışla irdelemek ve anlamlandırmak için başladım. Klasik bir Orta Doğu halı motifi olan lacivert, sarı ve bej renkli sekizgen çiçeksi formların sıralandığı bordürlerin belirginleştirdiği iç alanlarda tabancalar, “AK-47” yazıları, el bombaları ve insansız hava araçları ne arıyordu? Bu halılar nedir? Nasıl okunabilir? Devlet-merkezli tarih yazınının kenara ittiği köylülerin varoluş mücadelesinin araçları olarak mı; sürekli tehdit altında tutulan bir bağımsızlık kavramının haritasal göstergeleri olarak mı; rengin ve lekenin, ilmeğin ve yünün geleneksel bileşimlerinin yeni zamanlara uyarlanması, bir çeşit modernleştirme mi; küresel sermayenin köylü kadın emeğini sömürme girişimlerinin yeni bir cephesi mi; batılı tüketicinin şiddeti belli bir mesafede tutmaktan aldığı hazla kendini iyi hissettiği bir yardımseverlik kavramının nesnesi mi; tuhaf militarist koleksiyonların gururla sergilenen ögeleri mi; ya da eve dönen sömürgeci orduların neferleri için birer turistik hatıra eşya olarak mı? Çalışma, bu soruların bir kısmına ışık tutmaya, soruları çoğaltmaya ve derlediği disiplinler arası içerikle görsel kültürün bu ilginç ürünlerini anlamaya, anlamlandırmak isteyen sanatçı ve sanat eğitimcilerine geniş bir zemin sağlamaya çalışmaktadır.

In recent years, a series of global Internet trade portals have started including a new category “Afghan War Rugs” in their product menus. I set out investigating these wool rugs hand-knotted by people residing in the western shores of the Caspian Sea in order to understand and interpret them from a visual culture perspective. Why were there guns, “AK-47” scripts, hand grenades and drones inside their classical borders adorned by dark blue, yellow, and beige octagonal flowers? What are these rugs? How can one understand, interpret and read them? Are they tools for existence of the Afghan peasants scattered around by the centralized histories of war; cartographic signs of the concept of independence in a place that has almost always been under threat; an appropriation, a kind of modernization of tradition of knots and wool into popular images of violence; a new arena of exploiting female peasant labor; some kind of pleasure obtained from keeping violence far away for the western consumers; items that are proudly exhibited in militarist collections of weapons; or some kind of souvenir brought to home from exotic far away places? The study provides insights for such questions, and poses more questions in order to built relevant ground for newer interpretations for artists and art educators through its interdisciplinary visual culture lenses.