Uluslararası Sanat ve Sanat Eğitimi Dergisi

ISSN: 2667-4769

HARPUT (ELAZIĞ) İĞNE OYALARINDAN ÖRNEKLER

Author:

Number of pages:
37-55
Language:
Türkçe
Year-Number:
2018-1

Harput (Elazığ), Doğu Anadolu Bölgesi'nin güneybatısında, doğudan Bingöl, kuzeyden Tunceli, batı ve güney batıdan Malatya, güneyden ise Diyarbakır illerinin arazileri ile çevrilidir. Bölgenin stratejik önemi nedeniyle Harput, geçmişte birçok medeniyete beşiklik etmiştir. Harput, Türkiye’de dut ağaçları sayısı bakımından önemli bir yere sahiptir. İpekböcekçiliği yapmak için dut ağacının önemi çok büyüktür. XIX. ve XX. yüzyıllarda Harput’ta ipekböcekçiliğinin iyi seviyede olması, ipek ipliklerinin üretimiyle beraber iğne oyacılığının gelişmesini sağlamıştır. Harput’ta oyacılık, nineden toruna geçen ve eli biraz iğne tutabilen kız çocuğunun hemen öğrenmeye başladığı bir sanattır. Eskiden olduğu gibi bugün de çeyiz sandıklarının demirbaş malzemesi olan oyalı yazmalar, fularlar, masa örtüleri ve mendiller sanat eserleri olmalarının yanında motifleri ve yapılış tarzı ile çevreye verdiği kültürel mesajlarla kültür tarihimiz açısından fevkalade önem arz etmektedir. Harput’ta geleneksel kültürümüzün sözsüz konuşma aracı olan ve sadece iğne ile ipeğin dans ederek, 500’e yakın çeşidinden oluşan yazma oyaları, doğadan esinlenerek yapılan bitkisel motiflerden, hayvanlardan ilham alınarak kullanılan hayvansal motiflerden ve bir gayeyi, bir düşünceyi ifade eden sembolik motiflerden oluşmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Harput’ta halen yapılmaya devam eden ve her biri bir mesaj niteliğinde olan iğne oyalarının isimleri, hikâyeleri ve teknikleri hakkında bilgi vermek ve onları gelecek nesillere aktarmaya çalışmaktır.

Keywords


Harpoot is situated in the Upper Euphrates (Firat) Region in the southwest of eastern Anatolia, and it is surrounded by the lands of the cities Bingol in the east, Tunceli (through Keban Dam Lake) in the north, Malatya (through Karakaya Dam Lake) in the west and southwest and Diyarbakır in the South. Harpoot (Elazığ) was a host for many civilizations in the history, because of its geopolitical position. Harpoot has an important place in terms of number of mulberry trees in Turkey. Mulberry tree is very important to make silkworms. In the 19th and 20th centuries, silkworm breeding, was at a significant level in Harpoot. Therefore, needlework is developed along with the production of silk threads. In Harpoot, needlepoint is an art which hand-down and hold-the needle can be learned easily. As it used to be, today needle works, scarfs, tablecloths and handkerchiefs are fixture material of dower chests. They are also of great importance in terms of cultural history with the cultural messages that are given to the surroundings by the motifs and style of construction as well as being artwork. In Harput, needlework which is non-verbal conversation tool of our traditional culture, consisting of nearly 500 different types of dancing only by needle and string, continue to live by enriching with floral motifs from important events and nature, animal motifs inspired by the animals, symbolic motifs expressing a thought. In this study, in Harpoot examples of needlework each of which refers to a message, will be presented to inform about the names, tales and techniques of the needleworks which are still being performed.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 4,267
Number of downloads 3,168

Share

Uluslararası Sanat ve Sanat Eğitimi Dergisi
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.