Refahiye, Erzincan ilinin kuzeybatısında yer alan, Doğu Anadolu’yu Orta Anadolu’ya bağlayan ve tarih boyunca önemli medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir ilçedir. Refahiye ilçesine bağlı Cengerli köyü ve çevresinde farklı kültürlerin oluşturduğu zengin bir kültür bulunmaktadır. Bu kültürel mirasın önemli bir kısmını da farklı örnekleri ile Türk dokuma sanatları içinde önemli bir yeri olan kilimler oluşturmaktadır. Kilim dokumalar geçmiş dönemlerin kültürü ve yaşayış tarzı hakkında bize ışık tutmuştur. Bu dokumalar üzerinde yer alan motifler ise dokuyucunun aşk, doğum, ölüm, sevinç, hüzün gibi duygularını, düşüncelerini ve hayallerini ifade etmek için araç olarak kullanıldığını ortaya koymaktadır. Kilimlerde kullanılan motiflerin bir araya gelerek belli bir kompozisyon oluşturması da yörelere göre farklılık göstermiştir. Kilim dokumacılığının önceleri yoğun olarak yapıldığı Cengerli köyü araştırma bölgesi olarak belirlenmiştir. Cengerli köyünde her evde farklı özellikte motif ve kompozisyon uyguladıkları kilimlere rastlamak mümkündür. Fakat günümüzde bu yörede kilim dokuyan kimse kalmamıştır. Ayrıca bu yörenin kilimleri ile ilgili çalışma da yapılmamıştır. Bu nedenle bu çalışma 2021 yılında Cengerli köyünde yapılan saha araştırmasında tespit edilen on altı üründen farklı kompozisyon özelliklerine sahip yalnızca altı el dokuması kilim örneğini içermektedir. Her bir kilim örneği eser inceleme formu ile analiz edilerek yorumlanmıştır. Bu araştırmanın amacı, farklı kompozisyon özelliklerine sahip kilim örneği üzerinde, kilimin yapımında kullanılan hammadde, motif, renk ve kompozisyon özelliklerini araştırmak, motiflerin bölgede genel anlamının dışında yöresel anlamına dair bulgulara yer vermek, orijinal özelliklerini belgelemek, kültür tarihimiz açısından ilgili literatüre katkıda bulunmak ve sonraki nesillere aktarılmasını sağlamak olacaktır. Aynı zamanda Cengerli köyü Kilimlerinin coğrafi işaret alması, bu yapılan çalışmanın Türk kültürüne önemli katkıda bulunulacağı düşünülmektedir. Yapılan çalışmalardaki bu bilgiler fotoğraf ve bilgisayar çizimleriyle desteklenerek ele alınmıştır.

Refahiye is a district located in the northwest Erzincan province in Turkey, which connects Eastern and Central Anatolian regions and hosted important civilizations throughout history. Cengerli village in Refahiye district reflects this diverse culture. An significant cultural heritage is rugs, which have played a key role in the diverse Turkish weaving arts. Rug weaving could shed light on the culture and lifestyle of the past. The motifs on these rugs revealed that weaving has been used as a tool to reflect the weaver’s emotions, thoughts and dreams such as love, birth, death, joy, and sadness. The combination of the motifs used in rug compositions are also different based on the regions. The village of Cengerli, where rug weaving has always been predominant, was selected as the study area. In Cengerli village, every home has several rugs with different motifs and compositions. However, currently there are no weavers in this region. Furthermore, no study was conducted on the rugs of this region. Thus, the present study analyzed six hand-woven rugs with various compositional properties out of the sixteen products identified in the field survey conducted in Cengerli village in 2021. Each rug sample was analyzed and interpreted using the review form. The present study aimed to investigate the raw material, motifs, color and composition properties in rug weaving, the local meanings of the motifs apart from general meanings, to document the original features, to contribute to the cultural heritage in the relevant literature and cultural legacy of the region. Also, it could be suggested that when Cengerli village rugs would acquire geographical indications, the current would contribute to Turkish culture. This study data were presented with photographs and computer drawings.